Ο 20ος αιώνας, η απελευθέρωση και η επανένωση με την Ελλάδα (1898-2006)
Η πρώτη περίοδος (1898-1960) θα είναι αυτή της αναγέννησης της παραδοσιακής κεραμικής. Ιδιαίτερα με τη νέα ανάκαμψη της οικονομίας, την ελεύθερη διακίνηση των εμπορευμάτων και του χρήματος, οι ανάγκες σε δοχεία αυξάνουν. Τα πιθάρια, οι κυψέλες, οι λεκάνες, οι στάμνες κ.α. θα έχουν μεγάλη άνθηση. Τα μικρά αντικείμενα απεναντίας θα μειωθούν σιγά σιγά και θα αντικατασταθούν από νέα βιομηχανοποιημένα υλικά όπως το γυαλί, το αλουμίνιο, το σίδερο. Από τον παραδοσιακό διάκοσμο διασώζονται ακόμα : η αποτύπωση με οδοντωτό τροχό, η χάραξη με μικρό και λεπτό χτένι και ένας απλουστευμένος αργιλικός διάκοσμος μόνο σε στάμνες.
Η δεύτερη περίοδο (1960-2006) συμπίπτει με τη μετακατοχική ριζική αλλαγή επιβίωσης σε μια Ελλάδα που σταθεροποίησε τα σημερινά σύνορα της μόνο το 1910!. Η Κρήτη, όπως άλλες μεθοριακές Περιφέρειες, διεισδύει στο σύγχρονο υλικό πολιτισμό. Το 1960 οι πλανόδιοι αγγειοπλάστες παύουν τις ετήσιες περιοδείες τους σε όλο το νησί και τα μικρά αγγειοπλαστικά κέντρα κλείνουν. Τα μεγάλα κέντρα, όπως το Θραψανό και οι Μαργαρίττες, θα συνεχίσουν ακόμα έως το 1980 να παράγουν χρηστικά αντικείμενα, όπως δοχεία νερού, λεκάνες, γλάστρες, πιθάρια κ.α. Από το 1980 και έως σήμερα επιδίδονται στη μαζική παραγωγή παραδοσιακών και μη δοχείων, για «τουριστική» ή διακοσμητική χρήση, που το μεγαλύτερο τους μέρος εξάγεται στη Δυτική Ευρώπη όπου, τα πιθάρια ιδιαίτερα, έχουν μεγάλη πέραση. Οι τεχνικές κατασκευής παραμένουν περίπου οι ίδιες, όχι όμως οι πηλοί και το ψήσιμο στο καμίνι.
|
