Το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας παραγωγής διακινούταν με υποζύγια στο Ρέθυμνο και στην περιφέρεια, ενώ το υπόλοιπο έφθανε έως τη Μεσαρά (με το ίδιο μεταφορικό μέσο) γιατί εκεί οι τιμές ήταν καλύτερες.
Οι ομάδες βεντέμας κινούνταν σε όλη την Κρήτη (ιδιαίτερα κεντρική και δυτική) και στις ίδιες περιοχές όπου εργάζονταν οι Θραψανιώτες.
Παρόλη την ανταγωνιστικότητα που προέκυπτε από τους Θραψανιώτες, δεν σημειώνονταν σοβαρά επεισόδια στην περίοδο για την οποία μπορούμε να έχουμε πληροφορίες.
Οι αγγειοπλάστες των Μαργαριτών δεν υστερούν σε δεξιοτεχνία από τους άλλους συναδέλφους τους. Μιμούνται ή ανακαλύπτουν διάφορα σχήματα αγγείων, ώστε να ικανοποιούν τους πελάτες τους.
Μορφολογικά τα αγγεία που κατασκευάζονται στις Μαργαρίτες παρουσιάζουν ελαφρές παραλλαγές σε σχέση με αυτά των άλλων κέντρων. Διαφοροποιούνται όμως από τον έγχρωμο αργιλικό διάκοσμο καστανο-κόκκινης απόχρωσης, που καλύπτει με γεωμετρικά ή αφηρημένα σχήμάτα τις παρειές ορισμένων τύπων δοχείων.
Η παραδοσιακή παραγωγή παρουσιάζει μια κάμψη στη δεκαετία του ’60. Η εποχιακή μετανάστευση διακόπτεται, αλλά αρκετοί τεχνίτες συνεχίζουν την παραγωγή μικρών χρηστικών δοχείων. Οι έμποροι, με μηχανοκίνητα τώρα μέσα, τα διακινούν σε όλες τις περιοχές όπου χρησιμοποιούνται ακόμα. Μετά το 1980 η ζήτηση «τουριστικών προϊόντων» δημιουργεί κίνητρα για μερικούς νέους αγγειοπλάστες, που παράγουν μικρογραφίες των παραδοσιακών προτύπων και αντίγραφα ευρωπαϊκών μορφών.
Η εγκατάσταση αγγειοπλαστών στις Μαργαρίτες είναι πολύ μεταγενέστερη από την ίδρυση του οικισμού, που εύκολα μπορεί να χρονολογηθεί με τεκμήριο τις τρεις μεσαιωνικές εκκλησίες του.
Η έρευνα μέσα στο χωριό και στην ευρύτερη περιφέρεια των παλαιών καμινιών (Κρυστάλλι), μας επιτρέπει να συμπεράνουμε ότι οι αγγειοπλάστες άρχισαν να λειτουργούν από το μεσαίωνα αλλά δεν ασχολήθηκαν ποτέ με την εφυάλωση των αγγείων.
|
