Κρητικά Παραδοσιακά Κεραμικά και Εισαγόμενα

ΔΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ

Κιασές. Παγκρήτια μορφή πιάτου. Στο Θραψανό ονομάζεται επίσης Τσανάκι. Από τον 18ο αιώνα παύει σταδιακά να υαλώνεται. Λειαίνεται εσωτερικά με τριβή του άψητου δοχείου μέσω θαλασσινού βότσαλου.

Πινάκιο. Μεσαιωνική βυζαντινή ονομασία του πιάτου που έχει την ίδια μορφή με τον κιασέ, αλλά κυλινδρική έδρα του πάτου και είναι υαλωμένο εσωτερικά και εξωτερικά. Στις μορφές του 14ου αιώνα και εντεύθεν τα υαλωμένα πινάκια φέρουν χρώματα και γεωμετρικά σχέδια. Με την Τουρκοκρατία τα πινάκια γίνονται μονόχρωμα, συνήθως πράσινα, όπως αυτό το δείγμα του 18ου αιώνα.

Τασί. Μικρό πήλινο ποτήρι για κρασί ή νερό, με μια λαβή.

Γαλέτι. Δοχείο με ανοιχτό στόμιο και ½ κυκλική λαβή για τη μεταφορά τροφής στους αγρούς από τους καλλιεργητές ή γάλατος από τις οικόσιτες κατσίκες. Ονομάζεται επίσης γαλατιά, γαλαφτιά, γαλέτα, μαντρολεκανίδα.

Κουνενίδι. Δοχείο μεταφοράς τροφής για τον εργαζόμενο στην ύπαιθρο. Λέγεται ότι η ονομασία προέρχεται από το γεγονός ότι, δεμένο στο σαμάρι, κουνιέται μπος-πίσω. Λέγεται επίσης καστανιά, γαλακτίδι, βουρνίδι, μπρεκατσάκι.

Λαϊνι. Κανάτι του τύπου Θραψανού, με διάκοσμο από οδοντωτή ρόδα. Ονομάζεται επίσης κρυοστάμνι και σταμνί. Γίνεται από μια ποικιλία αργίλου που διαπερνάται από την υγρασία. Τα δοχεία γεμάτα νερό «ιδρώνουν» στην εξωτερική επιφάνεια και η εξάτμιση της υγρασίας αυτής επιφέρει ψύξη στο περιεχόμενο.