Στα "ξομπλιαστά" υφαντά, που λέγονται και "κεντητά στον αργαλειό", ο διάκοσμος γίνεται στον αργαλειό, παράλληλα και ταυτόχρονα με την ύφανση του υφάσματος.
Η τεχνική των υφαντών αυτών είναι πολύπλοκη και απαιτεί πολύ χρόνο και μεγάλη προσοχή. Για να δημιουργήσει τα διακοσμητικά θέματα η υφάντρια περνάει με το χέρι ανάμεσα στις κλωστές του στημονιού τα χρωματιστά υφάδια, που είναι τυλιγμένα σε κουβαράκια. Καθώς στην κάθε υφαντική σειρά εναλλάσσονται υφάδια διαφόρων χρωμάτων, η υφάντρια πρέπει να υπολογίσει με προσοχή το μήκος της γραμμής του κάθε χρώματος, μετρώντας τον αριθμό των στημονιών.
Στην επόμενη σειρά χρειάζονται νέες, διαφορετικές μετρήσεις γιατί τα διακοσμητικά θέματα δημιουργούνται με την αύξηση ή των ελάττωση του μήκους των χρωματιστών γραμμών, με τη μετατόπισή τους, με τη δημιουργία νέων ή με την κατάργηση άλλων.
Καθώς η ύφανση προχωράει, εμφανίζονται τα διακοσμητικά θέματα, και ανάμεσά τους διακρίνεται το χρώμα του φόντου, του "κάμπου", ο οποίος υφαίνεται με τη σαϊτα.
Τις περισσότερες φορές, τα υφάδια κάθε χρώματος, στην ίδια σειρά, δεν συνδέονται μεταξύ τους, αλλά απλώς παλινδρομούν, αγκαλιάζοντας δύο πλαϊνά στημόνια. Τότε σχηματίζονται στο υφαντό μικρές διακοπές της συνοχής του (1).
Όταν οι παράλληλες με τα στημόνια γραμμές του σχεδίου είναι μεγάλες, και προκειμένου το υφαντό να έχει συνοχή, τα υφάδια "θηλυκώνονται" μεταξύ τους (2, 3). Η εργασία αυτή είναι δύσκολη και απαιτεί πολύ χρόνο.
Άλλος τρόπος για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα, είναι τα δύο πλαϊνά υφάδια να περαστούν από το ίδιο στημόνι, τότε όμως σχηματίζεται μία γραμμή ελαφρώς τεθλασμένη (4).
Στα κρητικά υφαντά, τα διακοσμητικά σχέδια που έχουν γραμμές κάθετες προς την ύφανση είναι λίγα. Κατά κανόνα οι γραμμές των σχεδίων είναι πλάγιες, αφού το βασικό μοτίβο είναι ο ρόμβος.
|
