Τα τυροκομικά εργαλεία
Είναι λιτά και περιορισμένα γιατί οι βοσκοί τυροκομούν για 2-3 μήνες (Απρίλης-Ιούνιος) σε μεγάλα ορεινά υψόμετρα όπου γίνεται η θερινή μετανάστευση των κοπαδιών, με πρόχειρες τυροκομικές εγκαταστάσεις.
Βασικά εργαλεία είναι τα μπακιρένια
καζάνια
για την άρμεξη και την τυροκομική, τους
τυροκόφτες
που διαμελίζουν το πηγμένο γάλα στο καζάνι.
Σε παγκρήτια κλίμακα χρησιμοποιούνται αποκλειστικά μόνο δύο καλούπια για τα τυριά. Είναι σκεύη καλαθοπλεκτικής και παρά τη μικρή περίοδο που χρησιμοποιούνται, έχουν μακροβιότητα.
Το
τουπί
, είναι ένα ιδιόρρυθμο καλάθι σε πανελλήνιο επίπεδο. Κατασκευάζεται από μια μεγάλη οικογένεια σε οικισμό της κέντρο-δυτικής Κρήτης που διατηρεί το μυστικό της κατασκευής του και εφοδιάζει όλους τους τυροκόμους του νησιού. Ερευνώντας πήγες και τεκμήρια διαπιστώνουμε ότι η μορφή αυτή υπήρχε στην αρχαιότητα, με διαφορετική χρήση. Είναι το καλούπι για το
τυρί
πρώτης ποιότητας που μοιάζει κάπως με τη γραβιέρα.
Το δεύτερο καλούπι ονομάζεται
μαδαριά
και είναι ένα λεπτοπλεγμένο, χωρίς λαβές, κλασικό μικρό καλάθι. Χρησιμοποιείται για τα λευκά φρέσκα τυριά που αποκτούνται μετά από δεύτερη βράση του χυμού που απομένει από την πρώτη βράση του καζανιού με συμπλήρωμα λίγο φρέσκο γάλα. Το φρέσκο αυτό τυρί ονομάζεται
μυζήθρα
και καταναλώνεται αμέσως, ή αλατισμένο και μετά από ζύμωση 3-4 μηνών, ονομάζεται
ανθότυρος
και έχει μεγάλη χρονική διάρκεια διατήρησης.
| 
